pani serca
  • Pani jest ludożerca!
    5.03.2001
    5.03.2001
    Czy istnieje rodzaj żeński od rzeczownika ludożerca?
    Jak morderca – morderczyni?
    Dziękuję
  • całym sercem i całą duszą
    11.05.2008
    11.05.2008
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozstrzygnięcie, które zdanie jest poprawne: „Zgadzał się z nim całym sercem, rozumem i całą duszą” (a jeśli dusza byłaby w środku?), „Zgadzał się z nim całymi sercem, rozumem i duszą”, „Zgadzał się z nim całym sercem, całym rozumem i całą duszą”.
    Z poważaniem
    Anna M.
  • Skraść serce

    27.07.2022
    27.07.2022

    Przeczytałam ostatnio reklamę, zapowiadającą, że coś skradnie moje serce. Wolałabym je nadal posiadać, a złodziejstwa serc postrzegam jako toporną kalkę z angielskiego. Owszem, coś mnie może ująć za serce albo nawet chwycić za serce, ale skraść? Kradzieże się panoszą również w innych kontekstach, widzę regularnie, że ktoś skradł całą uwagę albo show. Te związki frazeologiczne wydają się również niepoprawne. Proszę o stanowisko.

  • Miód na serce
    29.01.2020
    29.01.2020
    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się nad etymologią frazeologizmu miód na serce. Czy ma ono związek z dawnymi upodobaniami kulinarnymi użytkowników naszego języka?

    Pozdrawiam

    Tomasz K.
  • liczba pojedyncza czy mnoga?
    28.02.2006
    28.02.2006
    Dzień dobry, próbowaliśmy ostatnio w gronie znajomych rozstrzygnąć problem: kopiowanie (ucinanie) psom ogona czy ogonów? Opowiedziałam się za pierwszą wersją, bo psom ogonów sugerowałoby posiadanie przez psa więcej niż jednego ogona. Kierowałam się też analogią do operacji serca kilkunatu chorych (no bo chyba nie operacja serc). Czy miałam rację? Ale co z „Czapki z głów!”? Jaka ogólna zasada rządzi w tych przypadku liczbą?
    Małgorzata
  • Witam!
    7.06.2006
    7.06.2006
    Szanowni Państwo!
    Czy nie razi Państwa Witam, którym często rozpoczynają swoje listy internauci, prosząc o jezykową poradę? Czy taki zwrot jest poprawny? Wydaje mi się, że wita gospodarz, a nie gość.
    Sedecznie pozdrawiam,
    Iwona
  • zelżywość

    6.10.2003
    6.10.2003

    Dzień dobry,

    w litanii do Najświetszego Serca Pana Jezusa jest zawołanie: „Serce Jezusa, zelżywoscią napełnione”. Co oznacza rzeczownik zelżywość? Nie znalazłam w słowniku, więc chyba dzisiaj nie jest używany, ale co kiedyś oznaczał i jakie jest pochodzenie tego słowa? Dla mnie brzmi negatywnie, ale przecież musi mieć znaczenie pozytywne. Dziekuję.

    Iwona

  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • jeszcze o księciu Medina-Sidonia
    27.03.2015
    27.03.2015
    Dziękuję za odpowiedź na moje pytanie, ale pozwolę sobie dopytać o jeszcze jedną rzecz. Jeśli w książce książę Medyny-Sydonii sam mówi o sobie: „Będę ostatni z rodu Medi(y)na-Si(y)donia”, a w wielu miejscach jest określany po prostu jako Si(y)donia, np. „Sidonia rzekł”, to rozumiem, że tytuł jest tu używany w funkcji nazwiska. Co wtedy? O ile Sydonię można potraktować (tak myślę) jako przydomek i tak też odmieniać, o tyle trudno mówić o rodzie Medynów-Sydoniów, skoro są to nazwy geograficzne.
  • Nowy Świat
    5.05.2020
    5.05.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    Właśnie powstaje radio „Nowy Świat”. W założeniu nazwa radia miała się kojarzyć z otwartością, wolnością, tolerancją oraz z nowym otwarciem.
    Kiedy zaczęliśmy używać tej nazwy, zrodził się dylemat czy mówić w dopełniaczu Nowego Świata czy Nowego Światu. Część z nas uważa, że ta druga wersja dotyczy nazw własnych np. ulicy (na rogu Nowego Światu), czyli dotyczyłaby również naszego radia. Jednak serce i intuicja ciągnie do wersji pierwszej.
    Czy Pani Profesor może ten problem rozstrzygnąć?
    Pozdrawiam serdecznie
    Magda Jethon
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego